Παιδιά και Συναισθήματα!
Πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά να αντιμετωπίζουν τα συναισθήματά τους
Τα συναισθήματα που εκφράζουν τα παιδιά σχολικής και προσχολικής ηλικίας όπως μοναξιά, φόβο, απογοήτευση, πείσμα, λύπη δυσκολεύουν τα ίδια και προβληματίζουν γονείς και εκπαιδευτικούς που βρίσκονται δίπλα τους. Ως ενήλικες πρέπει να είμαστε στο πλευρό τους με κατανόηση και διακριτικότητα για να τα βοηθήσουμε να τα αντιμετωπίσουν.
Τα παιδιά νομίζουν ότι τα συναισθήματά τους θα τα κυριεύουν για πάντα και πως θα αποτελούν μόνιμες καταστάσεις.
Στόχος μας είναι να τα διδάξουμε πως αυτά έρχονται και παρέρχονται. Όπως η βροχή διαδέχεται την ηλιοφάνεια. Έτσι εξηγείται γιατί ένα παιδί είναι τη μια στιγμή θυμωμένο με τη μαμά του και την άλλη την αγκαλιάζει. Έτσι επίσης εξηγείται γιατί ένας μαθητής κάνει φασαρία μέσα στην τάξη, στο μάθημα της κυρίας Ελένης και ταυτόχρονα κάνει τη ζωή της δασκάλας του δύσκολη και στο δρόμο που τη συναντά κατακλύζεται από αισθήματα τρυφερότητας για το πρόσωπό της και ενθουσιάζεται!
Ας υποθέσουμε ότι η εξάχρονη Μαρία έχει τσακωθεί με τα αδέλφια της και κάθεται μόνη της και κλαίει. Η μαμά της αντί να περιφρονήσει τα συναισθήματά της μπορεί να την πλησιάσει τρυφερά και να της πει…
Μωρό μου καταλαβαίνω πώς νιώθεις και είναι φυσικό να νιώθεις έτσι αφού τσακώθηκες με τα αδελφάκια σου. Αλλά δε θα νιώθεις έτσι για πάντα. Και πριν από λίγο παίζατε μαζί και αύριο πάλι θα ξαναπαίξετε.
Επίσης όταν τα παιδιά απελπίζονται από μια αποτυχία τους καλό είναι να τα βοηθήσουμε να καταλάβουν…
..πως η αποτυχία είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό και δεν τα χαρακτηρίζει στο σύνολό τους.
Ας υποθέσουμε πως η εντεκάχρονη Σοφία, μαθήτρια πέμπτης τάξης του δημοτικού, έρχεται στο σπίτι στεναχωρημένη και χωρίς το συνήθη της ενθουσιασμό να αφηγηθεί στη μαμά της ό,τι έγινε και δεν έγινε στο σχολείο. Τρώει λίγες μπουκιές από το μεσημεριανό της και κλείνεται στο δωμάτιό της.
Η μαμά καταλαβαίνει πως κάτι τρέχει. Της χτυπά την πόρτα. Της χαιδεύει απαλά το κεφάλι και της λέει.. Σοφία μου, φαίνεσαι στενοχωρημένη σήμερα. Θα ήθελα πολύ να ακούσω τι σου συμβαίνει! Ναι μαμά, λέει η Σοφία. Είμαι και στενοχωρημένη και απογοητευμένη και θυμωμένη με τον εαυτό μου. Στην ιστορία πήρα 7 ενώ σε όλα τα άλλα τεστ μέχρι τώρα έχω πάρει 10. Τότε η μαμά της Σοφίας της λέει… Δε μπορείς να δεχτείς πως σε ένα μάθημα πήρες χαμηλό βαθμό ενώ μέχρι τώρα είσαι συνηθισμένη στα δεκάρια.Ξεχνάς όμως πως η Βυζαντινή ιστορία είναι ένα απαιτητικό μάθημα με το οποίο δεν είσαι εξοικειωμένη. Νομίζω επίσης ότι αδικείς τον εαυτό σου και θα σου το αποδείξω αμέσως τώρα.
Η μαμά της Σοφίας παίρνει ένα χαρτί και ζωγραφίζει μια ρόδα. Στη μέση της ρόδας γράφει με κεφαλαία γράμματα..ΣΟΦΙΑ. Στη συνέχεια ρωτά την κόρη της.. Γιατί είσαι έτσι απογοητευμένη; Και εκείνη απαντά.. Mα σου είπα μαμά, γιατί έγραψα χάλια στην ιστορία. Η μαμά το γράφει αυτό στο λάστιχο της ρόδας. Στη συνέχεια ρωτά την κόρη της να της αναφέρει πράγματα στα οποία είναι καλή. Η Σοφία της λέει ότι είναι πολύ καλή στο σχέδιο. Επίσης στο πιάνο και φέτος της αρέσουν πάρα πολύ τα μαθηματικά. Η μαμά στη συνέχεια τη ρωτάε.. Και με τα παιδιά στο σχολείο πώς τα πας; H Σοφία απαντά πώς έχει πάρα πολλές φίλες και κάνει παρέα με όλα τα παιδιά της τάξης.
Η μαμά τα γράφει όλα αυτά στη ρόδα. Στη συνέχεια εξηγεί στην κόρη της..
Aγάπη μου η ρόδα αυτή είσαι εσύ και όλα σου τα επιτεύγματα! Είσαι άριστη μαθήτρια γιατί σε όλα τα προηγούμενα τεστ έχεις γράψει 10. Σου αρέσουν τα μαθηματικά, το σχέδιο και το πιάνο. Επιπλέον είσαι αγαπητή από όλα τα παιδιά της τάξης. Καταλαβαίνω πώς νιώθεις. Το ξέρω πως είσαι αναστατωμένη γιατί σήμερα δεν πήρες καλό βαθμό στην ιστορία, αλλά πώς μπορεί μια μαθήτρια να νιώθει θυμωμένη με τον εαυτό της όταν είναι άριστη, παίζει Bach και τα καταφέρνει τόσο καλά στο σκίτσο; Μαμά, λέει με χαμηλή φωνή η Σοφία, μάλλον πολύ στραβά το πήρα αυτό το τεστ. Ναι Σοφία, είναι καλό να έχεις ψηλούς στόχους αλλά να μην εστιάζεις την προσοχή σου σε μια αποτυχία περισσότερο από όσο της αξίζει. Έλα τώρα να με βοηθήσεις να φτιάξουμε κέικ, γιατί είσαι καλή και στη μαγειρική και αύριο είναι Σάββατο και θα έρθουν τα ξεδέλφια σου…
Η Σοφία ένιωσε καλύτερα ύστερα από αυτά που είπε η μαμά της. Έτρεξε να τη βοηθήσει να κάνουν ένα κέικ σοκολάτας που τόσο λατρεύει η ίδια και τα ξαδέλφια της.
Τα παραπάνω αποτελούν μόνο παραδείγματα για το πώς οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους με κατανόηση και φιλική διάθεση να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους.
Σε ένα επόμενο άρθρο θα αναλύσουμε πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το πείσμα παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας που ταλαιπωρεί τα ίδια και τις οικογένειές τους.
Βασιλική Μαγγανάρη
Αφιερωμένο στην εντεκάχρονη κόρη μου Σοφιλίνα
Βιβλιογραφία:Βασίλης Σταθάτος, Η ομίχλη των παιδικών συναισθημάτων, I Write,To επιστημονικό υπόβαθρο βασίζεται στα έργα των Spiegel και Gordon
