Η εκμάθηση ξένων γλωσσών…Έχει τελικά ηλικία?
Η εκμάθηση ξένων γλωσσών είναι ζήτημα που αφορά όχι μόνο τα παιδιά αλλά και τους ενήλικες. Παρόλα αυτά, όταν ένας ενήλικας σκέφτεται να μάθει μια ξένη γλώσσα, θεωρεί κατά βάση ότι είναι πολύ μεγάλος ηλικιακά για να αφοσιώσει χρόνο για να τη μάθει.
Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, ενστερνίζονται την άποψη ότι δεν έχουν την ίδια μαθησιακή ικανότητα όπως με αυτή που είχαν στα παιδικά τους χρόνια. Συγκεκριμένα, αναφέρουν ότι δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα στο μάθημα. Να αφομοιώσουν τη διδασκόμενη ύλη και τέλος να θυμηθούν λεπτομέρειες όσον αφορά το λεξιλόγιο και τη γραμματική.
Εντούτοις, η ιδέα ότι τα παιδιά έχουν καλύτερη μνήμη και δυνατότητες εκμάθησης από τους ενήλικες, αποτελεί πλέον ένα μύθο. Η άποψη αυτή υποστηρίζεται και από τον Noam Chomsky, τον «πατέρα» της σύγχρονης γλωσσολογίας.
Ο Chomsky θεωρεί ότι οι άνθρωποι έχουν μια έμφυτη, βιολογική ικανότητα, για την κατανόηση και συγκρότηση των γραμματικών κανόνων μιας γλώσσας (Cook & Newson, 2007). Παράλληλα, αναφέρει ότι αυτή η «προδιάθεση» για τις γλώσσες παραμένει ίδια σε όλες τις ηλικίες και δεν χάνεται με το πέρας των χρόνων.
Η εκμάθηση ξένων γλωσσών στους ενήλικες επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες.
Κάποια από τα εφόδια που έχει ο άνθρωπος στην ενήλικη φάση της ζωής του είναι τα εξής:
- Έχει την ελευθερία επιλογής. Ως ενήλικας, το άτομο επιλέγει μόνο του να μάθει μια νέα ξένη γλώσσα χωρίς πολλές φορές να έχει πίεση από εξωτερικούς παράγοντες, όπως την ανάγκη απόκτησης πτυχίου ή το φρεσκάρισμα της γνώσης για τις ανάγκες της δουλειάς. Έρχεται στο μάθημα με ισχυρό κίνητρο, αγάπη και μεράκι για τη γλώσσα.
- Έχει το πλεονέκτημα της εμπειρίας. Ένας ενήλικας έχει αφιερώσει πολλά χρόνια για να εκπαιδευτεί σε διάφορα ζητήματα και έχει πρότερο μαθησιακό βίο. Σε διάφορες εκφάνσεις της γλώσσας, ο ενήλικας δύναται να αξιοποιήσει τις δεξιότητες και τις ικανότητες του. Για παράδειγμα, σε μια έκθεση ή σε μια προφορική συζήτηση, το άτομο έχει την αντίληψη και ικανότητα να εκφραστεί σε μια πληθώρα θεμάτων που δεν μπορούσε να αναλύσει και να εμβαθύνει σε μικρότερη ηλικία όπως στην πολιτική, στις ανθρώπινες σχέσεις και σε λοιπά κοινωνικά ζητήματα.
- Η αντίληψη αυτή λέγεται στα αγγλικά “metacognition”. Στα ελληνικά αποδίδεται ως «μεταγιγνώσκειν». Ουσιαστικά, το άτομο δεν δέχεται τη γνώση άκριτα, αλλά μαθαίνει να την αναλύει. Να τη διεργάζεται και να χτίζει πάνω σε αυτήν. Αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο στη διαδικασία εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας και συναντάται, σε μεγάλο και ανεπτυγμένο βαθμό, στους ενήλικες.
Επομένως, ο ενήλικας έχει την ώριμη νοοτροπία να αντιληφθεί ότι η γνώση αποτελεί, όπως και η ζωή, ένα ταξίδι. Ιδιαίτερα μια ξένη γλώσσα μας ανοίγει την πόρτα σε νέους πολιτισμούς, κουλτούρες. Μας παρέχει την ευκαιρία να συγχρωτιστούμε με εξωτικούς και συναρπαστικούς λαούς.
Τέλος, μην ξεχνάμε το ρητό του Oscar Wilde, που αναφέρει ότι μαζί με την ηλικία έρχεται και η γνώση, ως μικρό δείγμα του ότι η γνώση δεν έχει ηλικία, γεγονός που ταιριάζει και στον τομέα της γλωσσομάθειας.
“with age comes wisdom”
Ευγενικός Νικόλαος-Ιωάννης
Καθηγητής Αγγλικών
